De nieuwe parameters uit hoofdstuk 15 van het Besluit Activiteiten Leefomgeving (Bal15) zorgen bij sommige zwembaden voor problemen. Bij afwijkende parameters moeten maatregelen genomen worden om deze weer onder controle te krijgen. Hier kan verdere informatie worden gevonden over het plan van aanpak voor de meest frequente afwijkingen.

WEB Masterclass Zwemwaterfiltratie

Plan van aanpak

Bij het schrijven van een plan van aanpak zijn er vijftal zaken die in het algemeen meegenomen moeten 
worden:
1. Historisch data overzicht
2. Waarom kan niet aan grenswaarde voldaan worden
3. Maatregelen ter bescherming van veiligheid en gezondheid van zwemmers
4. Tijdspad wanneer wel aan de grenswaarde voldaan kan worden
5. Logboek

Filters

Bromaat

Oorzaak afwijking
Bromaat ontstaat als bromide in het zwembadwater komen. Dit bromide wordt door het vrij  chloor omgezet naar broom, wat vervolgens verder kan reageren tot bromaat. Bij een afwijking van bromaat moet dus gezocht worden naar de bron van bromide. Dit bromide kan in zout zitten wat voor de zoutelektrolyse gebruikt wordt, in zout wat gebruikt wordt om zoutwaterbaden te maken, kan in zout bronwater zitten en kan in drinkwater zitten. Daarnaast kan bromaat als vervuiling ook in het chloorbleekloog aanwezig zijn en in een lage concentratie ook in het drinkwater.


Oplossing afwijking
Een oplossing die in elk geval werkt is het verhogen van de verversing van het zwembadwater. Dit verhoogt echter ook het energieverbruik. De verhoogde verversing kan pas weer gestopt worden als de oorzaak van de verhoging bekend is. Omdat er nog weinig bekend is over de bromide bronnen in zwembadwater, is het ook lastig om op voorhand al een oorzaak en een oplossing aan te geven. 
 

Zandfiltratie specialisme filtratie

Chloraat

Oorzaak afwijking
Chloraat ontstaat als chloorbleekloog verouderd. Deze veroudering start na de productie en stopt na de dosering. Er zijn verschillende factoren die de veroudering beïnvloeden, zoals temperatuur, licht, zuurgraad, tijd, contact met metalen en vervuiling. De veroudering gebeurt zowel bij natriumhypochloriet als bij chloor uit een zoutelectrolyse-installatie. Het chloraat wordt dus in de meeste gevallen aan het zwembadwater gedoseerd met het chloor.


Oplossing afwijking
De concentratie chloraat wordt lager zodra de oorzaak van de veroudering van het vrij chloor opgelost wordt. Dit kan door één of meer van de hierboven genoemde oorzaken op te lossen.

WEB Masterclass Niveau 3

Som van de trihalomethanen

Oorzaak afwijking
Trihalomethanen ontstaan als vrij chloor met organische vervuiling reageert. Deze organische vervuiling komt voornamelijk van de zwemmers, maar kan ook uit de omgeving of uit het drinkwater komen. Verschillende processen verhogen of verlagen de concentratie THMs in het zwembadwater. Doordat THMs vluchtig zijn verdampen THMs snel bij intensief water-lucht contact. De uiteindelijke concentratie in het zwembadwater wordt bepaald door het netto-effect van de verdamping en de vorming van THMs uit de chemische reacties. Processen zoals UV kunnen de vorming van THMs ook versnellen, zodat de concentratie stijgt na het plaatsen van een UV-reactor.


Oplossing afwijking
Er zijn verschillende oplossingen om THMs te verlagen. In Nederland zijn weinig onderzoeken gedaan om te kijken welke technieken het beste bij de NL-zwembaden passen. In Dld wordt veel poederkool toegepast. Dit kan in NL ook toegepast worden, mits er geen rvs-materialen in het zwembadfilter aanwezig zijn. Poederkool zal het RVS aantasten. Omdat veel NL-zwembadfilters van RVS zijn, moet er ook naar andere oplossingen gekeken worden. Een veelbelovende techniek is geavanceerde oxidatie, dit is een combinatie van UV-behandeling met waterstofperoxide of ozon. De UV-behandeling kan zowel met middendruk als met lagedruk UV gedaan worden. Er zijn een paar zwembaden met geavanceerde oxidatie in NL, echter is niet algemeen bekend hoe deze installaties ontworpen moeten worden (capaciteit en dosis). Hiervoor is dus onderzoek nodig. Andere technieken zijn ook mogelijk, zoals aktief kool filtratie, biologische filtratie, ionenwisseling drinkwater, dosering van chloordioxide en een nieuwe geavanceerde techniek die momenteel aan de TUDelft ontwikkeld wordt. Daarnaast helpt het verlagen van zwemmersvuil ook altijd. Dit kan bereikt worden door de zwemmers voor het zwemmen te laten douchen. Er zijn een aantal methodes om het douche-gedrag van zwemmers te veranderen onderzocht in NL en beschikbaar om te gebruiken.

WEB Masterclass Niveau 3

Waterstofcarbonaat

Oorzaak afwijking
Er is een continu evenwicht tussen CO2 in de lucht en CO2 in het zwembadwater. Als CO2 uit het water ontsnapt, dan wordt dit automatisch weer aangevuld vanuit de concentratie waterstofcarbonaat. Andersom, als de concentratie waterstofcarbonaat in het water heel laag zou 
worden, dan wordt deze automatisch aangevuld vanuit de CO2 in de lucht. Door de gekozen zuurgraad in zwembadwater (wettelijk voorgeschreven) ontsnapt er continu CO2 naar de lucht en daalt de concentratie lager dan de wettelijke voorgeschreven minimum concentratie. Dit wordt niet aangevuld vanuit de lucht, want de voorgeschreven concentratie voor waterstofcarbonaat ligt hoger dan de evenwichtswaarde. Zwembaden hebben dus nagenoeg altijd een tekort aan waterstofcarbonaat. Dit tekort wordt groter als er intensief water-lucht contact is, dan ontsnapt er 
immers meer CO2 naar de lucht.
 

Oplossing afwijking
Het tekort aan waterstofcarbonaat kan opgelost worden door waterstofcarbonaat te doseren. Hiervoor zijn verschillende typen installaties beschikbaar bij verschillende installateurs.
 

WEB Masterclass Niveau 3

Legionella

Oorzaak afwijking
De oorzaak van een legionellabesmetting ligt vaak aan stilstaand water, vervuiling of haperende desinfectie. De mogelijke oorzaken van een legionellabesmetting zijn beschreven in de legionella risicoanalyse. Deze kunnen per locatie verschillen, daarom moet altijd eerst in dit document 
gekeken worden wat de oorzaak kan zijn.


Oplossing afwijking
De legionellabesmetting kan opgeheven worden met beheersmaatregelen. Soms betekent dit een chemische reiniging of een thermische desinfectie. Alle relevante beheersmaatregelen zijn beschreven in het beheersplan legionellapreventie. Kijk bij een legionellabesmetting daarom altijd 
eerst of de beheersmaatregelen wel uitgevoerd zijn. Soms raken automatische desinfectie stappen verstoord als pompen of afsluiters niet meer goed functioneren. Het beheersplan is daarom voorzien van een logboek waarin bijgehouden wordt welke maatregelen uitgevoerd zijn. 
Dit logboek moet als eerste gecontroleerd worden na een legionellabesmetting.